© Copyright 2022 by doxwell.com
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)
Terapia poznawczo – behawioralna (CBT) – Psychoterapia poznawczo-behawioralna
W latach sześćdziesiątych XX wieku amerykański psychiatra Aaron Beck opracował metodę psychoterapii, nazwaną wtedy „terapią poznawczą”, a dziś określaną przez większość praktyków jako terapia poznawczo-behawioralna. Docelowo była stworzona z myślą o pacjentach z depresją. Od tego czasu została zaadoptowana na potrzeby pacjentów z różnymi rozpoznaniami i problemami, w różnym wieku, różnego pochodzenia i z różnym poziomem wykształcenia.
Dla terapii poznawczych i behawioralnych wspólne jest założenie, “że procesy uczenia się determinują zachowania (terapia behawioralna), nabywanie oraz utrwalanie przekonań i sposobu widzenia świata (terapie poznawcze)” (Popiel i Pragłowska, 2008). Techniki terapii poznawczej w praktyce stosowane są wraz z technikami terapii behawioralnej. Stąd w większości gabinetów spotkamy się z określeniem “psychoterapia poznawczo-behawioralna”. Powszechnie używany jest także skrót “CBT” – z ang. “cognitive–behavioral therapy”.
Współcześnie istnieje wiele form terapii poznawczo-behawioralnych, które posiadają wspólne cechy (najważniejszą z nich jest stosowanie metod poznawczych i behawioralnych), różniąc się między sobą konceptualizacją, koncentracją na wybranych elementach modelu zaburzenia lub stosowanymi technikami. Teoria poznawcza Becka integruje odmiany psychoterapii i jest otwarta na jej nowe formy.
Leżący u podstaw terapii poznawczo-behawioralnej model poznawczy zakłada, że wspólną cechą wszystkich zaburzeń psychicznych jest dysfunkcjonalne myślenie – zniekształcone myśli automatyczne oraz sztywne przekonania. Nieprzystosowawcze schematy poznawcze i przekonania powstają w wyniku naszych doświadczeń, często bardzo wczesnych. W trakcie życia “uczymy się” pewnego stylu myślenia i ulega on utrwaleniu, stając się filtrem, za pomocą którego interpretujemy kolejne doświadczenia. To jak myślimy, wpływa na to, jakie emocje przeżywamy i jak się zachowujemy. Ponieważ schematy poznawcze są “nasycone” emocjami i czasem sztywne, aby je zmienić, niekiedy potrzebujemy pomocy specjalisty.
Dobson i Dozois (2001) wskazują na następujące założenia terapii poznawczej:
- Aktywność poznawcza wpływa na zachowanie.
- Treści i procesy poznawcze można monitorować i zmieniać.
- Zmianę behawioralną i emocjonalną można wywołać przez zmianę poznawczą.
Leczenie w terapii poznawczo-behawioralnej oparte jest na konceptualizacji, czyli indywidualnym opracowaniu problemu pacjenta. Podczas terapii dążymy do zmiany poznawczej, w celu spowodowania zmiany emocjonalnej i behawioralnej (zachowania). Przez zmianę poznawczą rozumiemy zmianę treści myślenia (przekonania, oceny, założenia, oczekiwania) i procesów poznawczych (zniekształceń poznawczych, wnioskowania, strategii poznawczych). W celu uzyskania trwałej poprawy nastroju i zachowania terapia oddziałuje na głębsze treści poznawcze, jakimi są przekonania. Po zmianie myślenia na bardziej funkcjonalne, pacjent może czuć się lepiej, radzić sobie z problemami i podejmować wartościowe dla siebie działania.
Obecnie podstawy teoretyczne i techniki terapii poznawczo-behawioralnej wykorzystywane są nie tylko w psychoterapii, ale także w poradnictwie, pomocy społecznej i szkolnictwie.
Szukasz terapii poznawczo-behawioralnej (CBT)/psychoterapii poznawczo-behawioralnej w Krakowie? Nasi psychoterapeuci w Krakowie pracują w nurcie poznawczo-behawioralnym – oferujemy terapię indywidualną dorosłych i terapię młodzieży. Nasze gabinety CBT znajdują się w dwóch lokalizacjach w Krakowie, możliwa jest także terapia online. W naszym Centrum pomagamy także w ramach terapii w języku angielskim i terapii w języku hiszpańskim. Zapraszamy do kontaktu!
Bibliografia:
Beck, J. S. (2012). Terapia poznawczo-behawioralna. Podstawy i zagadnienia szczegółowe. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Popiel, A., & Pragłowska, E. Psychoterapia poznawczo-behawioralna, P. E. (2008). Teoria i praktyka. Paradygmat, Warszawa.
Beck, J. S. (2012). Terapia poznawczo-behawioralna. Podstawy i zagadnienia szczegółowe. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Popiel, A., & Pragłowska, E. Psychoterapia poznawczo-behawioralna, P. E. (2008). Teoria i praktyka. Paradygmat, Warszawa.